Wat is dan het zogenaamde mediterrane dieet? Het is een samenstelling van voedingspatronen die gebruikelijk zijn langs de kusten van de Middellandse zee en bestaat vooral uit de dagelijkse consumptie van groente, fruit, graanproducten, noten en een ruim gebruik van olijfolie. Ook wordt er regelmatig vis, eieren en gevogelte gegeten. Vlees wordt wekelijks of minder gegeten. Omdat er zo’n 16 landen rondom het Middellandse zeegebied liggen is er eigenlijk ook geen sprake van één Mediterrane dieet. De onderlinge verschillen zijn daarvoor te groot hoewel de landen het gebruik van olijfolie met elkaar gemeen hebben. Vanuit de medische definitie is gekozen voor het Griekse eetpatroon uit de jaren zestig in de vorige eeuw. Vooral op Kreta was het risico op hart- en vaatziekten laag.
Wat maakt de leefstijl van de Middellandse zee bewoners zo bijzonder dat ze minder hartklachten hebben?
Is olijfolie de doorslaggevende factor? Olijfolie, een omega-9 vetzuur, wordt waarschijnlijk in plaats van andere plantaardige oliën gegeten. Deze zogenaamde omega-6 vetzuren (o.a. zonnebloem, sesamolie) zijn schadelijk aangezien zij zorgen voor ontstekingen die leiden tot oxidatie van cholesterol (zie ook artikel over gezonde bloedvaten). Een dominant aandeel van omega-6 heeft onder andere een duidelijk effect op hart- en vaatziektes. Aangezien de Zuid Europeanen omega-9 ten koste van omega-6 gebruiken, krijgen zij minder ontstekingsstarters binnen. Het komt dus waarschijnlijk niet door de olijfolie maar door verminderde consumptie van andere plantaardige oliën. Daar komt bij dat de Spanjaarden per week bijna 4 porties vis, schaal- en schelpdieren consumeren. Vis bevat het essentiële vetzuur omega-3 (komt ook voor in lijnzaad, pompoen, walnoten) hetgeen een ontstekingsremmer is en een vetzuur dat een heilzame werking heeft op hart- en vaten. In een aantal artikelen heb ik over de optimale verhouding tussen omega-3 en omega-6 geschreven, zie onder andere mijn artikelen over behoud van gezonde bloedvaten en gezonde botten.
Zou de siësta de mensen goed doen? Stress is een belangrijke factor bij hart- en vaatziekte en het zou zomaar kunnen dat dit de beslissende factor is. Wellicht vermindert het slaapje de stress, voor het gezinsleven zou het slecht zijn omdat de middag wordt gebruikt voor het heen en weer rijden naar huis en een korte slaap zodat van de avond weinig meer overblijft. Het houden van de siësta, een typisch Spaans gebruik, is door Europese regelgeving onder druk komen te staan. Er worden dan ook pogingen ondernomen om de werktijden te rationaliseren wat echter op tegenstand stuit. Misschien wel terecht.
Volgens de Spaanse voedselautoriteiten blijken de mensen te veel eiwitten en vetten en te weinig koolhydraten dan aanbevolen te consumeren. Deze aanbevelingen komen overeen met die van onze Gezondheidsraad, lees schijf van vijf. De hoeveelheden eiwitten, vetten en koolhydraten die de Spanjaarden consumeren, benaderen de verhouding waarmee goede gezondheidsresultaten worden behaald. Deze optimale verhouding zie je ook terug in NeoPaleo eten, dat wat verder gaat dan Mediterraan eten. De Spaanse bevolking zou volgens de voedselautoriteiten meer (!) granen (omega-6 en ontstekingsstarter) moeten eten. 'Bezint eer ge daaraan begint', zou ik ze willen meegeven. Verder is het advies van de voedselautoriteit meer fruit, groente, peulvruchten, gedroogd fruit en olijfolie. Dat is natuurlijk prima. Wat gebeurt er met de gezondheid van de Spanjaarden als ze gaan eten volgens de aanbevelingen van hun voedselautoriteit? De toekomst zal het uitwijzen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten