Bijna elke puber heeft het... puistjes

Op een website las ik dat “het stoppen van de overmatige productie van talg voordat dit op de huid wordt uitgescheiden, de sleutel is tot het genezen van acne. Middelen die op de huid worden aangebracht, werken niet omdat ze de talg pas aanpakken nadat het kwaad is geschied.” Het zoveelste product dat acne zou moeten genezen. Op een andere site lees ik dat “acne een van de meest algemeen voorkomende aandoeningen bij de mens is. Het is een ontstekingsziekte van de talgklieren van de huid. Iedereen heeft er in meer of mindere mate last van (gehad). Het wordt door de mens als zeer hinderlijk ervaren, cosmetisch storend en kan bij sommigen zelfs tot langdurige somberheid leiden.”

In mijn jeugd woonde ik tegenover een jongen die helemaal onder de puisten zat. Geen idee hoeveel dermatologen hij versleten heeft en zalfjes hij heeft gesmeerd. Misschien dat het iets minder werd, maar het is nooit helemaal over gegaan. Als volwassenen loopt hij rond met een getekend gezicht. “De meerderheid van de adolescenten zal in meer of mindere mate acne ontwikkelen”, aldus de NHG-standaard M15. Ruim 80% van de westerse pubers krijgt ermee te maken. Over het ontstaan of verergeren van acne is de NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) heel duidelijk: genetisch, chemische stoffen, mechanische factoren, bepaalde geneesmiddelen en cosmeticabestanddelen, blootstelling aan een combinatie van vochtige warmte en zonlicht en het hebben van een hormonale stoornis. De factoren die volgens de NHG zeker geen rol spelen zijn stress, roken en voeding.

Wat zeggen de onderzoeken en dus de feiten? Er wordt een associatie gelegd tussen de overstap van traditionele voedingspatronen naar een typisch westers dieet, en het ontstaan van acne. Bij bepaalde volkeren die jaren lang zijn geobserveerd werd geen acne aangetroffen. Het vermoeden rees dat dit het gevolg was van leefstijlfactoren, waaronder voeding. Recente onderzoeken leggen een relatie tussen de kans op acne en de melkconsumptie in de puberteit. Melk en geraffineerde suikers, die heel dominant zijn in ons huidige voedingspatroon, lokken een hoge insuline respons uit. De alvleesklier, die de insuline aanmaakt, raakt bij een voortdurende hoge insuline respons oververhit waardoor het insulineniveau wordt verstoord. Het advies aan mensen die ernstig te lijden hebben onder acne zou moeten zijn het schrappen van melk en producten met geraffineerde suikers. Daardoor kan het lichaam het insulineniveau weer onder controle krijgen. Het is een bewezen effectieve methode om de acne te temperen of zelfs geheel te laten verdwijnen.

Als je je maar moeilijk kunt voorstellen dat voeding bijdraagt aan acne zou je het volgende kunnen doen. Maak een goede foto van je gezicht en schrap gedurende 30 dagen alle zuivel en geraffineerde suikers. Maak na 30 dagen een nieuwe foto om het verschil vast te stellen. Neem dan een beslissing.

"Krijg ik dan wel genoeg calcium binnen voor behoud van sterke botten als ik geen melk drink?" Maak je daarover maar geen zorgen. Onderzoek heeft aangetoond dat melkproducten niet leiden tot sterkere botten. Achtergrond informatie lees je in mijn artikel hoe sterk zijn jouw botten.

Get your ass moving

Een ruime meerderheid van de Nederlandse bevolking maakt zich zorgen over haar eigen gezondheid in de toekomst. Vooral fysieke klachten, overgewicht en kanker zijn punten van zorg. De Nationale Zorgbarometer concludeert op basis van een enquête dat een avondje op de bank hangen de voorkeur heeft boven sporten (46% vs 22%). Bij de groep met een verhoogd gezondheidsrisico wordt zelfs nog vaker voor een avondje op de bank hangen gekozen in plaats van sporten (50% vs 16%).

En, we zitten al de hele dag. In de auto of in de trein, op kantoor, thuis op de bank en achter de computer en ja zelfs op het krukje van het fitness apparaat. Bij die laatste activiteit spannen we ons in ieder geval in. Er vanuit gaande dat we 8 uur per dag slapen, zijn we 16 uur per dag wakker. Daarvan brengen we de helft zittend door. Onze beschaving heeft veel positieve kanten maar dat we door de eeuwen heen meer zijn gaan zitten, is een regelrechte ramp. Onderzoek naar een zittende leefstijl is beperkt maar de correlatie met vervroegde sterfte is vastgesteld. Ook wordt de passieve leefstijl geassocieerd met een verhoogde kans op obesitas, hart- en vaatziekten en sommige vormen van kanker.

Het bewijs is indirect maar het verminderen van de zitgewoonte lijkt een goede preventieve maatregel. Neem tijdens je werk regelmatig pauze en loop een paar keer de trap op en neer. Zorg daarbij voor een verhoogde hartslag. Benut de reclameblokken op tv als inspanningsmoment. Het zou mooi zijn als ze in de reclameblokken een minuutje fysieke training de huiskamer in knallen. Of zet je omgeving in beweging met humor. Heel Nederland Beweegt! Wat een stunt.

De enquête van de Nationale Zorgbarometer geeft aan dat mensen hulp kunnen gebruiken bij leefstijlverandering. Dat is goed nieuws. Ze willen wel en met een beetje hulp gaat dat ook lukken. En als ze dan gaan bewegen, wat moeten ze dan doen om hun gezondheid te verbeteren? In Nederland kennen we de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen (NNGB). Voor volwassenen betekent dat een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste vijf en bij voorkeur alle dagen van de week.

Wat levert je het behalen van deze norm op? Er vanuit gaande dat je uithoudingsvermogen verbetert, wordt de kans op vervroegd overlijden verkleind. En niet zo’n beetje ook. De NNGB is gebaseerd op een bepaalde waarde. Deze zogenaamde MET (Metabool Equivalent) waarde kent getallen tussen 1 en 16 waarbij 1 bijvoorbeeld staat voor rustig zitten en 16 voor 18 km/uur hardlopen. De MET waarde van de NNGB komt overeen met 5 en daarmee worden activiteiten als boodschappen doen met zware tas, spitten in de tuin, wandelen en fietsen bedoeld.

Echte gezondheidsvoordelen worden niet gerapporteerd bij MET 5. Je zal jezelf richting MET 8 moeten inspannen voor substantiële gezondheidsverbeteringen. Activiteiten als zagen, zwaar graafwerk, vloer schrobben, high impact aerobics geven een boost aan je uithoudingsvermogen. Bij elke MET toename in conditie, boven de MET 5, kan het risico op vroegtijdige algemene sterfte met 12 procent dalen. Je kan stellen dat de NNGB preventief is voor een minimale gezondheid – weet dat iets minder dan de helft van de volwassenen in Nederland deze norm haalt. Ga je voor een optimale gezondheid, zul je je lijf meer moeten uitdagen.

En toen was er de BeweegKuur

In 2006 pleitte het ministerie van VWS voor effectief gezondheidsbeleid door middel van een ketenaanpak op lokaal niveau. Door een van de zogenaamde Gecombineerde Leefstijl Interventies (GLI) zouden mensen met diabetes en overgewicht door middel van individuele leefstijladvisering een aanzienlijke gezondheidsverbetering bereiken.

Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) pakte een jaar later de handschoen op en ontwikkelde met subsidie van het ministerie van VWS de BeweegKuur. Op beweegkuur.nl lees je dat dit programma “speciaal ontwikkeld is voor mensen met overgewicht of obesitas in combinatie met een (andere) risicofactor, bijvoorbeeld diabetes type 2. Tijdens dit programma werken de mensen aan een gezond eet- en beweegpatroon, en dus aan een gezondere leefstijl. Zo kan het risico op het krijgen van bijvoorbeeld zwaar overgewicht, of van diabetes en hart en vaatziekten verminderd worden.” Naast de onderwerpen voeding en bewegen wordt in het één jaar durende programma aandacht besteed aan gedragstherapie.

Via de huisarts krijg je toegang tot de BeweegKuur. Je krijgt het-beste-recept-voor-uw-gezondheid niet zo maar, je moet binnen de doelgroep vallen en voldoen aan een aantal inclusie criteria. In de praktijk blijkt dat veel mensen buiten de boot vallen. Als je wel mag deelnemen zul je naast de huisarts met verschillende professionals te maken krijgen. Je zult hoe dan ook in dat jaar dat je wordt begeleid, moeten afvallen. En wel meer dan 5 procent.

Leidt de gewichtsvermindering tot de beoogde gezondheidsverbetering? Nee! Onderzoek wijst uit dat obese mensen niet gezonder worden als ze afslanken. Het gewichtsverlies wordt zelfs geassocieerd met een hoger sterftecijfer. Dat heeft te maken met het jo-jo effect. Het effect waaraan de media de laatste tijd nogal wat aandacht heeft besteed. Het jo-jo’en levert enorme gezondheidsschade op. Het gevolg is dat ontstekingen en een verstorend metabolisme het risico op onder andere hart en vaat ziektes en diabetes vergroten.

Waar zouden mensen met overgewicht en obesitas zich dan wel op kunnen richten? In ieder geval niet op gewichtsverlies. Er is vastgesteld dat zij vanwege hun gewicht niet eerder dood gaan. Sterker nog, 55 plussers met overgewicht en obesitas leven zelfs langer. Alleen de mensen met een extreem hoge (én lage!) BMI worden geassocieerd met een vervroegde sterfte. Hoog betekent een BMI meer dan 40 en laag minder dan 18. Een BMI waarde tussen de 20 en 25 wordt als gezond gezien.

Om antwoord te krijgen op de eerdere vraag zullen mensen met overgewicht en obesitas zichzelf de volgende vragen kunnen stellen:
  1. Accepteer ik mezelf? Acceptatie van jezelf is cruciaal. Een negatief lichaamsbeeld is gelinkt met ziekte waarbij stress een hele belangrijke rol speelt. Accepteer jezelf voor wie je bent. Je hebt kwaliteiten en als je die aandacht geeft, zul je je beter en vitaler gaan voelen. Goed worden in positief voelen is een kwestie van oefenen. Dankbaarheid speelt een belangrijke rol. Dankzij je lichaam kun je allerlei leuke dingen doen. En daar mag je heel dankbaar voor zijn. Voorkom dus dat je je lichaam vol gooit met troep. Lees ook over dankbaarheid als een van de geluksinterventies. Jezelf accepteren leidt tot een gezondere leefstijl.
  2. Word ik gediscrimineerd? Discriminatie wordt net als een negatief lichaamsbeeld geassocieerd met ziekte. Minder aandacht krijgen is een vorm van discriminatie. Krijg je de aandacht die je nodig hebt? Belangrijk in deze is om vast te stellen hoeveel aandacht jij aan anderen geeft. “Wat jij geeft, ontvang je ook” vind ik een mooie uitspraak. Geef je aandacht dan krijg je aandacht. Geef je liefde dan krijg je liefde. Volgens mij is zelfacceptatie een hele belangrijke basisvoorwaarde.
  3. Eet ik gezond? Ongezond voedsel is over het algemeen heel calorierijk. Een zak chips staat gelijk aan een normale hoofdmaaltijd maar bevat weinig voedingsstoffen. En wat dacht je van patat? Je lichaam heeft dagelijks een hoeveelheid calorieën nodig om te functioneren. Stop je er meer in dan het lichaam nodig heeft dan worden de overtollige calorieën opgeslagen als vet. Ook in organen, zoals lever en hart, die de processen in je lichaam ernstig verstoren. Gezonde voeding zoals verse groente en fruit bevat weinig calorieën én is leverancier van de benodigde voedingsstoffen. Focus je op het ontwikkelen van een relatie met gezonde voeding.
  4. Beweeg ik goed? Overgewicht zorgt voor extra belasting van je beweegapparaat. Spieren zorgen ervoor dat je gewrichten goed werken. Het niet goed werken van je gewrichten leidt tot slijtage (artrose) met beweeg beperkingen tot gevolg. De kwaliteit van bewegen is dus van groot belang. Ontsporingen in je bewegingen zullen gecorrigeerd moeten worden om klachten te voorkomen. Een test detecteert ontsporingen die met gerichte oefeningen verholpen kunnen worden. Je gaat (een deel van) je lichaam als het ware opnieuw trainen om kwalitatief goede bewegingen te maken. Daarna ga je je lichaam pas belasten door cardio en krachttraining. Beiden zijn noodzakelijk voor een gezond lijf. Maak bewegen leuk, want bewegen betekent vrijheid!
Houdt de BeweegKuur voldoende rekening met genoemde aspecten? Die vraag kan ik niet beantwoorden. In dit artikel heb ik nadruk gelegd op gezondheid in de breedste zin van het woord. Hierbij gaat het om emotionele, mentale en fysieke gezondheid. Voorkomen is beter dan genezen. Wat kun je voorkomen? Aankomen van gewicht, het jo-jo effect, lichaam of dieetobsessie, verkeerde belasting van je beweegapparaat. Focus op een gezond lichaam leidt uiteindelijk vanzelf tot gewichtsvermindering. Afslanken is geen doel op zich meer. "Zonder stress een goede gezondheid" zou je doelstelling kunnen zijn.

Zoek iemand die je hierin kan ondersteunen. Raadpleeg je huisarts of maak een afspraak met een vitaliteit- of leefstijlcoach. Ik heb begrepen dat nieuwe BeweegKuur recepten niet meer worden verstrekt en dat het NISB in 2012 stopt met de BeweegKuur omdat het Kabinet daarvoor geen geld beschikbaar heeft gesteld. Zuur voor de mensen die baat zouden hebben gehad bij het programma. De belofte van onze vorige Minister Klink van VWS om de BeweegKuur met ingang van 1-1-2012 onderdeel uit te laten maken van het basispakket van de Zorgverzekeringswet wordt helaas niet nagekomen.

‘Effe lekker knuffelen’

Met deze uitspraak is Ruud Benard in korte tijd beroemd geworden. Hij heeft er zelfs een CD over uitgebracht. Ook kun je hem tegenwoordig voor een fiks bedrag inhuren voor een Meet & Greet inclusief knuffel.

Heeft Ruud ons vanaf begin van deze eeuw meer aan het knuffelen gekregen? Het hartverwarmend en ontroerend filmpje "free hugs" laat zien wat er gebeurt als er op straat spontaan geknuffeld wordt. Ik voel me niet echt op mijn gemak om zo maar iemand te knuffelen. Ik vind het de normaalste zaak van de wereld om dat wel te doen met mijn vrouw en kinderen. Voor mij staat knuffelen voor intimiteit en verbondenheid. Ik vind het zelfs heerlijk om mensen waar ik van hou te omhelzen. Je gaat je er letterlijk lekkerder van voelen.



Er bestaat zelfs een knuffelhormoon. Een hormoon, oxytocine genaamd, dat wordt geassocieerd met minder angstgevoelens, dat ons genereuzer maakt en een belangrijke rol speelt bij sex en het orgasme en bij stuwing van melk tijdens borstvoeding. Je gaat mensen sneller vertrouwen met een vleugje oxitocyne, aldus een blog. En, staat erbij, het maakt je niet naïef. Op trotsemoeders.nl lees je dat Zwitserse  wetenschappers nieuwe aanwijzingen hebben gevonden dat oxytocine in belangrijke mate bijdraagt aan ons geluk. Oxytocine kan worden gebruikt tegen allerlei emotionele problemen als verlegenheid, angst en depressie. Ook zou het autistische kinderen kunnen helpen bij het verwerken van sociale signalen.

Je zou denken dat je van oxytocine een beter mens wordt. Dat wordt althans beweerd. En als je vindt dat je dat nog niet bent, koop je toch gewoon een knuffelhormoon neusspray. Kijk uit want het hormoon heeft ook minder leuke kanten en daaraan wordt weinig aandacht besteed. Oxytocine kan ook leiden tot jaloezie, leedvermaak, eigen groep of ras keuze. Het blijkt dat het hormoon betrokken is bij het versterken van alle sociale emoties en niet, zoals overwegend wordt benadrukt, alleen maar de positieve. Enige nuance is op z’n plaats.

Het is een feit dat we oxytocine nodig hebben en sex zorgt onder andere voor aanmaak ervan. Gezondheidsnet.nl adviseert om twee keer per week sex te hebben. Dan hebben de meeste Nederlanders nog heel wat te doen want tweederde van de volwassenen haalt dat namelijk bij lange na niet. Komt dat door ons gestreste bestaan? Aanhoudende stress zorgt weer voor vermindering van oxytocine aanmaak. Gevolg is dat de kwaliteit van sociaal contact en intimiteit afneemt. Beiden hebben we nodig om met onze partner onder de lakens te duiken. Tja, ik zeg ontstressen, regelmatig knuffelen en oefenen in het toepassen van de geluksinterventies voor een gelukkig leven. En, minstens twee keer per week sex!

De natuur is in bloei, jij ook?

Het is lente en de natuur is in volle bloei. Ik vind de natuur in deze periode het allermooist. Alles komt tot leven. Zondagochtend hebben mijn vrouw en ik een wandeling gemaakt in ons ‘Groene Hart’. We ontdekten een pad van Staatsbosbeheer langs een vogelbroed gebied. Fantastisch om daar de enorme hoeveelheid jong grut te observeren. Zes kleine waterhoentjes die geen centimeter van moeders zijde weken. Een prachtig wandelgebied. En wie kom je tegen? Geen ‘hond’!

Tijdens het wandelen geniet ik intens van alle schoonheid - bovendien is het fijn om met iemand samen te zijn die de schoonheid ook kan waarderen. Dat is niet iedereen gegeven. Deze eigenschap heb ik in ieder geval bij mezelf ontwikkeld door regelmatig de natuur in te trekken. Nu is het zo dat je sterker wordt door je sterke eigenschappen te benadrukken. Althans, als je doel is het verhogen van je vitaliteit. Je kunt als het ware je karakteristieke competenties ontwikkelen. Daardoor ga je floreren, ofwel bloeien, zoals je ook in de natuur kunt zien.

Dr. Martin Seligman, een Amerikaanse wetenschapper in de Positieve Psychologie en oprichter van Authentic Happiness heeft een test* ontwikkeld waarmee je je sterke eigenschappen kunt identificeren. Hij onderkent een zestal zogenaamde deugden:
  1. wijsheid en kennis
  2. moed
  3. menselijkheid en liefde
  4. rechtvaardigheid
  5. gematigdheid
  6. transcendentie
Onderliggend aan deze deugden zijn er de competenties, de sterke eigenschappen, die meetbaar en universeel zijn. Opdracht: kies, als je de test heb gedaan, een competentie waarin je uitblinkt. Verzin drie manieren om je competentie op een vernieuwende manier in de zetten. Je zult zien dat een deugd wordt versterkt door je competenties op een nieuwe manier te gebruiken.

Het lijkt tegenstrijdig om aan je sterke punten te werken. We focussen ons namelijk vaak alleen op onze ontwikkel puntjes, competenties waarin we niet uitblinken. Een POP is niet voor niets hot. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat aandacht besteden aan zwakke eigenschappen helaas niet tot vitaliteit leidt. En als verhogen ervan je doel is, weet je nu waar je je op kunt richten.

* Voordat je de test kunt doen, moet je je registreren op de website van Authentic Happiness. Uit de diverse vragenlijsten kies je de 'VIA Survey of Character Strengths' uit de Engagement Questionnaires. De vragenlijst bevat 240 vragen.